Sut mae cosbau am dalu’n hwyr yn gweithio os byddwch yn talu TAW yn hwyr
Os yw’ch taliad yn fwy nag 15 diwrnod yn hwyr, bydd cosb gyntaf ac ail gosb am dalu’n hwyr yn gymwys. Dysgwch sut i osgoi cosbau a chael help i dalu fesul rhandaliad.
Ar gyfer cyfnodau cyfrifyddu TAW sy’n dechrau ar neu ar ôl 1 Ionawr 2023, mae cosbau am dalu’n hwyr yn berthnasol i daliadau TAW hwyr.
Mae’r gordal diffygdalu TAW yn cael ei ddisodli gan gosbau newydd ar gyfer TAW a gaiff ei thalu’n hwyr a Ffurflenni TAW a gaiff eu cyflwyno’n hwyr. Mae’r ffordd y codir llog hefyd yn newid.
Mae’r newidiadau hyn yn effeithio ar bawb sy’n cyflwyno Ffurflenni TAW, gan gynnwys ffurflenni ad-daliad a ffurflenni ‘dim’. Ar gyfer cyfnodau cyfrifyddu TAW a ddechreuodd ar neu cyn 31 Rhagfyr 2022, darllenwch arweiniad ynghylch y gordal diffygdalu TAW (yn agor tudalen Saesneg).
Sut mae cosbau am dalu’n hwyr yn gweithio
Gall cosbau am dalu’n hwyr fod yn berthnasol i unrhyw daliadau TAW na chânt eu talu’n llawn erbyn y dyddiad dyledus perthnasol, ac eithrio:
- Taliadau TAW ar gyfrif (yn agor tudalen Saesneg)
- rhandaliadau ar gyferrhandaliadau ar gyfer y Cynllun Cyfrifyddu Blynyddol TAW (yn agor tudalen Saesneg)
O ran cosbau am dalu’n hwyr, po gyntaf y byddwch yn talu, yr isaf fydd y gosb.
Gallwch gynnig cynllun talu ar unrhyw adeg a allai olygu cosbau is neu ddim cosbau o gwbl.
Pa daliadau TAW sy’n agored i gosbau am dalu’n hwyr
Gall hyn gynnwys taliad sy’n ddyledus:
- ar eich Ffurflen TAW
- yn dilyn diwygiad neu gywiriad i Ffurflen TAW
- o asesiad TAW a anfonwyd gennym pan na wnaethoch gyflwyno’ch Ffurflen TAW
- o asesiad TAW a anfonwyd gennym am reswm arall
Os na allwch dalu’ch TAW mewn pryd
O’r diwrnod cyntaf y mae’ch taliad yn hwyr, hyd nes y byddwch yn talu’n llawn, byddwn yn codi llog am dalu’n hwy.
Dylech gysylltu â CThEF cyn gynted â phosibl os ydych yn cael anhawster talu erbyn y dyddiad cau ar gyfer eich cyfnod cyfrifyddu. Gallai hyn atal rhagor o daliadau cosb rhag cael eu hychwanegu at y TAW sy’n ddyledus gennych.
Gofynnwch a allwch dalu fesul rhandaliad
Gallwch ofyn i CThEF am gynllun talu a elwir yn drefniant Amser i Dalu.
Mae trefniant Amser i Dalu yn hyblyg ac yn cael ei addasu i amgylchiadau ariannol penodol unigolyn neu fusnes.
Os bydd CThEF yn cytuno ar drefniant Amser i Dalu gyda chi, gall olygu cosbau is, neu ddim cosbau o gwbl am dalu’n hwyr. Gall gwmpasu’r holl symiau sy’n ddyledus, gan gynnwys cosbau a llog.
Cysylltwch â Gwasanaeth Cwsmeriaid Cymraeg CThEF i drafod eich sefyllfa ariannol a’r swm y gallwch ei dalu bob mis tuag at y TAW sy’n ddyledus gennych.
Crynodeb o gosbau am dalu’n hwyr
Byddwch yn cael eich cosb gyntaf am dalu’n hwyr os yw’ch taliad 16 diwrnod neu fwy yn hwyr.
Pan fydd eich taliad 31 diwrnod neu fwy yn hwyr, bydd eich cosb gyntaf am dalu’n hwyr yn cynyddu, a byddwch yn cael ail gosb am dalu’n hwyr.
Taliad sydd hyd at 15 diwrnod yn hwyr
Ni fydd:
- cosb gyntaf am dalu’n hwyr yn cael ei chodi
- ail gosb am dalu’n hwyr yn cael ei chodi
Taliad sydd rhwng 16 a 30 diwrnod yn hwyr
Bydd y gosb gyntaf am dalu’n hwyr yn cael ei chyfrifo yn seiliedig ar 2% o’r TAW sydd arnoch ar ddiwrnod 15.
Does dim ail gosb am dalu’n hwyr.
Taliad sydd 31 diwrnod neu fwy yn hwyr
Bydd y gosb gyntaf am dalu’n hwyr yn cael ei chyfrifo yn seiliedig ar 2% o’r hyn a oedd yn ddyledus ar ddiwrnod 15 ynghyd â 2% o’r hyn sy’n ddyledus ar ddiwrnod 30.
Bydd yr ail gosb am dalu’n hwyr yn cael ei chyfrifo ar gyfradd ddyddiol o 4% y flwyddyn ar y balans sydd heb ei dalu. Caiff hyn ei godi bob dydd, o ddiwrnod 31 nes:
- i’r balans dyledus gael ei dalu’n llawn
- ychydig cyn diwedd terfyn amser yr asesiad o 2 flynedd, lle bo treth yn dal i fod yn ddyledus, pan asesir y gosb
Darllenwch Cosbau am Fethu â Thalu Treth (Atodlen 26 o Ddeddf Cyllid 2021)(Asesiadau) Rheoliadau 2024 i gael rhagor o wybodaeth.
Cymryd camau i osgoi cosbau pellach am dalu’n hwyr
Rhwng 1 a 15 o ddiwrnodau’n hwyr
Er mwyn osgoi cosbau a fydd yn gymwys o ddiwrnod 16, dylech wneud y canlynol:
- talu’n llawn
- gofyn am drefniant Amser i Dalu ar neu rhwng diwrnodau 1 a 15
Rhwng 16 a 30 o ddiwrnodau’n hwyr
Er mwyn osgoi cosbau uwch a fydd yn berthnasol o ddiwrnod 31, dylech wneud y canlynol:
- talu’n llawn
- gofyn am drefniant Amser i Dalu ar neu hyd at ddiwrnod 30
Yn hwyr ar neu ar ôl diwrnod 31
Er mwyn atal eich ail gosb am dalu’n hwyr a’ch llog rhag cynyddu, dylech wneud y canlynol:
- talu’n llawn
- gofyn am drefniant Amser i Dalu ar neu ar ôl diwrnod 31
Cyfnod ymgyfarwyddo
Er mwyn rhoi amser i chi ddod i arfer â’r newidiadau, ni fyddwn yn codi cosb gyntaf am dalu’n hwyr tan ar ôl 31 Rhagfyr 2023. Mae hyn ar yr amod y byddwch, cyn pen 30 diwrnod i ddyddiad dyledus eich taliad, naill ai’n:
- talu’n llawn
- gwneud trefniant Amser i Dalu
Os nad fyddwch yn cadw at drefniant Amser i Dalu
Os na fyddwch yn cadw at amodau’r trefniant Amser i Dalu ar unrhyw adeg, mae’n bosibl y caiff ei ganslo. Os bydd hyn yn digwydd, byddai CThEF yn codi’r gosb gyntaf a’r ail gosb am dalu’n hwyr fel pe na bai’r trefniant Amser i Dalu erioed wedi bodoli.
Apelio yn erbyn cosb am dalu’n hwyr cosb
Os cewch gosb am dalu’n hwyr, bydd CThEF yn dweud wrthych mewn llythyr penderfyniad o gosb. Bydd y llythyr yn cynnig adolygiad i chi gyda CThEF.
Dysgwch sut a phryd y gallwch apelio yn erbyn cosb.
Gallwch ddewis cael adolygiad neu apelio ar y tribiwnlys treth.
Mae’n bosibl y bydd eich cosb yn cael ei chanslo neu ei diwygio os oes gennych esgus rhesymol.
Gwirio ac apelio yn erbyn cosbau ar-lein
Gallwch wirio manylion cosbau yn eich cyfrif TAW ar-lein a gofyn am adolygiad drwy’ch cyfrif ar-lein.
Os na allwch ddefnyddio’ch cyfrif ar-lein, gallwch ysgrifennu at y cyfeiriad hwn i ofyn am adolygiad. Does dim rhaid i chi gynnwys enw stryd, dinas na blwch Swyddfa’r Post.
Swyddfa’r Cyfreithiwr a Gwasanaethau Cyfreithiol / Solicitor’s Office and Legal Services
HMRC
BX9 1ZT
Enghraifft o gosb am dalu’n hwyr
Gallwch ddod o hyd i enghreifftiau ar fideo drwy wylio’r gweminar wedi’i recordio, ‘Overview of new VAT penalties and interest charges’ (yn agor tudalen Saesneg).
Mae’r enghraifft hon yn cynnwys senarios am dalu’n hwyr sy’n digwydd ar ôl y cyfnod ymgyfarwyddo.
Mae cwmni’n fanwerthwr sydd wedi’i gofrestru ar gyfer TAW ac sydd wedi cyflwyno’u Ffurflen TAW ar gyfer mis Mehefin 2024 erbyn y dyddiad cau ar gyfer ei gyfnod adrodd. Ond nid yw CThEF yn cael y £15,000 o TAW sydd arno mewn pryd.
Mae’r taliad hyd at 15 diwrnod yn hwyr
Mae CThEF yn anfon llythyr i’r cwmni â nodyn atgoffa am dalu’n hwyr, yn gofyn iddo dalu’n llawn er mwyn osgoi cosbau. Mae’r cwmni’n setlo’i fil TAW yn llawn erbyn diwedd diwrnod 15 ac felly nid yw’n cael cosb am dalu’n hwyr.
Mae’r taliad rhwng 16 a 30 diwrnod yn hwyr
Mae’r cwmni’n talu’n llawn rhwng diwrnod 16 a diwrnod 30 ar ôl i’r TAW fod yn ddyledus. Bydd y gosb gyntaf am dalu’n hwyr wedi’i chyfrifo yn seiliedig ar 2% o’r TAW a oedd yn ddyledus ar ddiwedd diwrnod 15.
Mae CThEF yn codi cosb gyntaf am dalu’n hwyr o 2% o £15,000 = £300
Mae’r taliad 31 diwrnod neu fwy yn hwyr
Mae’r cwmni’n talu’r TAW sydd arno 51 diwrnod ar ôl y dyddiad dyledus.
Mae CThEF yn codi cosb gyntaf am dalu’n hwyr o £600, cyfrifwyd hyn fel a ganlyn:
- 2% o’r swm dyledus ar ddiwrnod 15 (2% o £15,000 = £300)
- 2% o’r swm dyledus ar ddiwrnod 30 (2% o £15,000 = £300)
Yn ogystal â hyn, bydd CThEF yn codi ail gosb am dalu’n hwyr ar y swm o £15,000 sy’n ddyledus, a gyfrifwyd yn ddyddiol ar gyfradd flynyddol sy’n gyfwerth â 4%.
Mae CThEF yn codi 4% o ddiwrnod 31 ar ôl i’r taliad fod yn hwyr hyd at a chan gynnwys diwrnod 51 pan fydd y cwmni yn talu’n llawn.
Mae hyn yn cael ei gyfrifo fel 21 diwrnod (£15,000 x 4% x 21 ÷ 365 diwrnod) = £34.50
Cyfanswm y gosb sy’n cael ei chodi ar y cwmni am dalu 51 diwrnod yn hwyr yw £634.50 oherwydd y canlynol:
- y gosb gyntaf am dalu’n hwyr o £600
- yr ail gosb am dalu’n hwyr o £34.50
Taliad sy’n ddyledus 6 diwrnod cyn diwedd y terfyn amser o 2 flynedd
Ar 7 Mawrth 2023, mae disgwyl i’r cwmni dalu’r £15,000 o TAW sy’n ddyledus ganddo.
Mae’r taliad yn dal i fod yn ddyledus ar 7 Ebrill 2023, 31 diwrnod ar ôl y dyddiad dyledus.
Mae CThEF yn codi cosb gyntaf am dalu’n hwyr o £600, cyfrifwyd hyn fel a ganlyn:
- 2% o’r swm dyledus ar ddiwrnod 15 (2% o £15,000 = £300)
- 2% o’r swm dyledus ar ddiwrnod 30 (2% o £15,000 = £300)
Mae’r ail gosb am dalu’n hwyr yn dechrau cronni o 7 Ebrill 2023 (31 diwrnod yn dilyn dyddiad dyledus y taliad) ar y swm sy’n ddyledus, a gyfrifwyd yn ddyddiol ar gyfradd flynyddol sy’n gyfwerth â 4%.
Mae’r £15,000 yn dal i fod yn ddyledus ar 27 Chwefror 2025, 724 diwrnod ar ôl dyddiad dyledus y taliad.
Gan fod hwn o fewn 7 diwrnod cyn diwedd terfyn amser yr asesiad o 2 flynedd, mae CThEF yn codi’r ail gosb am dalu’n hwyr. Mae hwn yn cael ei gyfrifo yn seiliedig ar 4% o 7 Ebrill 2023 hyd at a chan gynnwys 27 Chwefror 2025 pan gaiff y gosb ei hasesu.
Mae hyn yn cael ei gyfrifo fel 693 diwrnod (£15,000 × 4% = £600 ÷ 365 × 693 diwrnod) = £1139.17
Cyfanswm y gosb yn yr esiampl hon yw £1739.17.
Updates to this page
-
Information about payments overdue by 31 days or more has been added. Also, an example covering payments outstanding 6 days before the 2 year assessment time limit expires.
-
Welsh translation added.
-
'30 days' changed to '15 days' – page summary does not need to reflect the 'period familiarisation'.
-
First published.