Cyfarwyddyd ymarfer 13: chwiliadau swyddogol o'r mynegai rhyddfreintiau cysylltiedig a maenorau
Diweddarwyd 3 Ebrill 2023
Yn berthnasol i Gymru a Loegr
© Hawlfraint y Goron 2023
Mae'r cyhoeddiad hwn wedi'i drwyddedu o dan delerau Trwydded Agored y Llywodraeth v3.0 ac eithrio ble nodir yn wahanol. I weld y drwydded hon, ewch i nationalarchives.gov.uk/doc/open-government-licence/version/3 neu ysgrifennwch at y Tîm Polisi Gwybodaeth, Yr Archifau Gwladol, Kew, Llundain TW9 4DU, neu anfonwch e-bost at: psi@nationalarchives.gov.uk.
Lle byddwn wedi nodi unrhyw wybodaeth am hawlfraint trydydd parti, bydd angen i chi gael caniatâd gan ddeiliaid yr hawlfraint dan sylw.
Mae'r cyhoeddiad hwn ar gael yn https://www.gov.uk/government/publications/official-searches-of-the-index-of-relating-franchises-and-manors/4515fdcf-3e08-4f9e-8207-e5138c704c5e
Sylwer bod cyfarwyddiadau ymarfer Cofrestrfa Tir EF wedi eu hanelu’n bennaf at gyfreithwyr a thrawsgludwyr eraill. Maent yn aml yn delio â materion cymhleth ac yn defnyddio termau cyfreithiol.
1. Cyflwyniad
Mae Cofrestrfa Tir EF yn cadw mynegai o ddisgrifiadau geiriol o ryddfreintiau cofrestredig sy’n rhyddfreintiau cysylltiedig ac o faenorau cofrestredig (rheol 10(b) o Reolau Cofrestru Tir 2003).
Caiff unrhyw un wneud cais, ar ffurflen SIF, am chwiliad swyddogol o’r mynegai (rheol 146 o Reolau Cofrestru Tir 2003). Bydd tystysgrif y canlyniad yn dangos a oes unrhyw ryddfraint gysylltiedig neu faenor gofrestredig yn berthnasol i’r ardal(oedd) gweinyddol a chwiliwyd ynghyd â’r rhifau teitl sy’n effeithio a’r math o gofrestriad. Mae Mynegai disgrifiadau geiriol yn rhestru’r gwahanol fathau o gofrestriad y bydd modd eu datgelu trwy chwiliad swyddogol o’r mynegai.
2. Rhyddfraint
Hawl neu fraint a roddwyd gan y Goron yw rhyddfraint. Mae enghreifftiau’n cynnwys hawl i godi toll neu hawl i gynnal ffair neu farchnad. Mae’n hawl anniriaethol. Nid yw’n cynnwys perchnogaeth y tir diriaethol ac mae ar wahân i unrhyw rydd-ddaliad neu fuddion prydlesol yn y tir ei hun. Yn iaith y gyfraith, mae’n hereditament anghorfforol. Mae Deddf Cofrestru Tir 2002 yn caniatáu cofrestru rhyddfraint gyda’i theitl ei hun. Yn y cyd-destun hwn nid yw rhyddfraint yn cynnwys unrhyw hawliau masnachol/masnachu na chreu corfforaeth siartredig nad oes ganddynt unrhyw effaith uniongyrchol ar eiddo.
Yn 2003 byddai’n anodd diffinio rhyddfraint a roddwyd gan gyfeirio at ‘City of Sunlight’ yn 1189 oherwydd y bydd terfynau’r ddinas wedi newid yn sylweddol. Caiff y fath hon o ryddfraint ei galw’n ‘rhyddfraint gysylltiedig’ gan ei bod yn berthnasol dim ond yn gyffredinol i ardal. Nid ydym yn paratoi cynllun teitl ar gyfer cofrestru rhyddfraint gysylltiedig a bydd yn cael ei chofnodi yn y mynegai geiriol. Ar y llaw arall, caiff ‘rhyddfraint sy’n effeithio’, y gellir ei diffinio fel un sy’n effeithio ar ardal, ei mynegeio ar y map mynegai.
Mae cyfarwyddyd ymarfer 18: rhyddfreintiau: cofrestru o dan Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn cynnwys rhagor o wybodaeth am ryddfreintiau. Mae cyfarwyddyd ymarfer 10: y map mynegai: chwiliad swyddogol yn egluro sut i chwilio’r map mynegai er mwyn gweld a yw rhyddfraint sy’n effeithio wedi ei chofrestru.
3. Maenor
Mae’r maenorau cofrestredig sy’n ymddangos yn y mynegai yn rhai ar gyfer teitlau arglwyddiaeth. Enw ar arglwydd y faenor yn unig yw arglwyddiaeth y faenor. Mewn llawer achos ni fydd unrhyw dir na hawliau ynghlwm wrth y teitl mwyach. Oherwydd ei darddiad a diffyg sylwedd diriaethol mae hefyd yn cael ei alw’n hereditament anghorfforol. Nid oes cynlluniau teitl ar gyfer y cofrestriadau hyn ac nid ydym yn dal unrhyw gofnod swyddogol o faint y faenor wreiddiol.
Mae cyfarwyddyd ymarfer 22: maenorau: teitlau a hawliau maenoraidd yn cynnwys rhagor o wybodaeth am dir maenoraidd.
4. Mynegai disgrifiadau geiriol
Rhaid i Gofrestrfa Tir EF gadw mynegai sy’n fodd i gael gwybod a oes unrhyw ystadau cofrestredig neu rybuddiadau yn erbyn cofrestriad cyntaf yn berthnasol i ddarn o dir (adran 68 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002). Am nad oes modd penderfynu maint rhyddfraint gysylltiedig neu faenor yn fanwl gywir, daliwn y wybodaeth mewn mynegai disgrifiadau geiriol yn dwyn yr enw mynegai rhyddfreintiau a maenorau cysylltiedig (rheol 10(b) o Reolau Cofrestru Tir 2003).
Trefnwyd y mynegai yn ôl ardal weinyddol ac mae’n cynnwys rhifau teitl a manylion y mathau canlynol o gofrestriad.
- ceisiadau am gofrestriad cyntaf teitl i ryddfreintiau cysylltiedig sy’n aros i’w prosesu
- ceisiadau sy’n aros i’w prosesu am rybuddiadau yn erbyn cofrestriad cyntaf lle bo rhyddfraint gysylltiedig yn destun y rhybuddiad
- rhyddfreintiau cofrestredig sy’n rhyddfreintiau cysylltiedig
- maenorau cofrestredig
- rhybuddiadau yn erbyn cofrestriad cyntaf lle bo rhyddfraint gysylltiedig yn destun y rhybuddiad
5. Sut i gael gwybodaeth sy’n cael ei dal yn y mynegai
5.1 Ffurflen SIF
Rhaid i chi ddefnyddio’r ffurflen benodedig SIF i wneud cais am chwiliad swyddogol o’r mynegai.
Sylwer: byddwn yn gwrthod unrhyw gais am chwiliad swyddogol o’r mynegai rhyddfreintiau a maenorau cysylltiedig nad ydynt ar y ffurflen benodol.
Gallwch ddefnyddio ffurflen SIF i chwilio ardaloedd gweinyddol yn unig. Bydd cofnodion yn y mynegai yn cael eu cofnodi ar gyfer yr ardal(oedd) weinyddol sy’n berthnasol iddynt.
Ar unrhyw chwiliad rhaid i chi ddyfynnu’r holl ardaloedd gweinyddol presennol sy’n berthnasol i’r tir o dan sylw. At ddibenion ceisiadau ar ffurflen SIF, ardal weinyddol yw sir neu awdurdod unedol.
Mae rhestr o’r ardaloedd gweinyddol, ynghyd â manylion swyddfeydd Cofrestrfa Tir EF sy’n eu gwasanaethu, i’w cael yn Atodiad A i’r cyfarwyddyd hwn. Byddwn yn gwrthod unrhyw gais nad yw’n cyfeirio at ardal weinyddol ar y rhestr.
Byddwn yn anwybyddu unrhyw wybodaeth ychwanegol a ddarparwyd fel disgrifiad eiddo manwl neu gynllun. Byddwn yn prosesu’r cais trwy gyfeirio at yr ardal(oedd) weinyddol a ddyfynnwyd yn unig.
Os nad yw panel 1 ffurflen SIF wedi ei gwblhau, byddwn yn cwblhau’r cais ar gyfer rhyddfreintiau cysylltiedig a maenorau.
5.2 Ffïoedd
Gweler Cofrestrfa Tir EF: Ffïoedd Gwasanaethau Cofrestru i gael gwybodaeth am yr hyn sydd i’w dalu am y gwasanaeth hwn.
5.3 Cyflwyno eich cais
I ganfod ble i anfon eich cais wedi’i gwblhau, gweler Cyfeiriad Cofrestrfa Tir EF ar gyfer ceisiadau.
5.4 Tystysgrif canlyniad
Lle bo modd, bydd tystysgrif y canlyniad yn cael ei hanfon gyda throad y post. Lle bo’r chwiliad yn dangos bod cofnodion yn y mynegai’n ymwneud â’r ardal(oedd) weinyddol a ddyfynnwyd, bydd y dystysgrif yn cynnwys detholiad o’r mynegai. Lle nad oes unrhyw gofnodion i’w dadlennu, bydd y dystysgrif yn cynnwys datganiad i’r perwyl hwnnw.
6. Ymholiadau
Os oes gennych bryder arbennig sydd heb gael sylw yn y cyfarwyddyd hwn, cysylltwch â Chofrestrfa Tir EF cyn unrhyw chwiliad. Os yw’r broblem yn arbennig o gymhleth, gall fod yn well i chi wneud eich ymholiad yn ysgrifenedig yn swyddfa Cofrestrfa Tir EF fydd yn prosesu eich cais.
7. Atodiad A
Trefnwyd y mynegai rhyddfreintiau cysylltiedig a maenorau yn ôl ardal weinyddol. Dengys y tabl yr holl ardaloedd gweinyddol sy’n addas at ddibenion cais ffurflen SIF gyda swyddfeydd Cofrestrfa Tir EF sy’n eu gwasanaethu.
| Ardal weinyddol | Swyddfa Cofrestrfa Tir EF | |
|---|---|---|
| Lloegr | ||
| Barnsley | Nottingham | |
| Bedford | Peterborough | |
| Birmingham | Coventry | |
| Blackburn gyda Darwen | Fylde | |
| Blackpool | Fylde | |
| Bolton | Fylde | |
| Bournemouth, Christchurch a Poole | Weymouth | |
| Bracknell Forest | Caerloyw | |
| Bradford | Nottingham | |
| Brighton a Hove (Dinas) | Portsmouth | |
| Bryste (Dinas) | Caerloyw | |
| Bury | Fylde | |
| Caerefrog | Durham | |
| Caerfaddon a Gogledd-ddwyrain Gwlad yr Haf | Plymouth | |
| Caerlŷr | Caerlŷr | |
| Caint | Nottingham | |
| Calderdale | Nottingham | |
| Cernyw | Plymouth | |
| Cilgwri | Penbedw | |
| Coventry | Coventry | |
| Cumberland | Durham | |
| Darlington | Durham | |
| De Swydd Gaerloyw | Caerloyw | |
| De Tyneside | Durham | |
| Derby (Dinas) | Nottingham | |
| Doncaster | Nottingham | |
| Dorset | Weymouth | |
| Dudley | Coventry | |
| Dwyrain Essex | Coventry | |
| Dwyrain Sussex | Portsmouth | |
| Dwyrain Swydd Gaer | Penbedw | |
| Dyfnaint | Plymouth | |
| Essex | Peterborough | |
| Gateshead | Durham | |
| Glannau Mersi | Penbedw | |
| Gogledd-ddwyrain Swydd Lincoln | Kingston upon Hull | |
| Gogledd Gwlad yr Haf | Plymouth | |
| Gogledd Swydd Gaerefrog | Durham | |
| Gogledd Swydd Lincoln | Kingston upon Hull | |
| Gogledd Swydd Northampton | Caerlŷr | |
| Gogledd Tyneside | Durham | |
| Gorllewin Berkshire | Caerloyw | |
| Gorllewin Sussex | Portsmouth | |
| Gorllewin Swydd Gaer a Chaer | Penbedw | |
| Gorllewin Swydd Northampton | Caerlŷr | |
| Gwlad yr Haf | Plymouth neu Weymouth | |
| Halton | Penbedw | |
| Hartlepool | Durham | |
| Hampshire | Weymouth | |
| Kingston upon Hull (Dinas) | Kingston upon Hull | |
| Kirklees | Nottingham | |
| Knowsley | Penbedw | |
| Leeds | Nottingham | |
| Lerpwl | Penbedw | |
| Luton | Peterborough | |
| Manceinion | Fylde | |
| Medway | Nottingham | |
| Middlesbrough | Durham | |
| Milton Keynes | Caerlŷr | |
| Newcastle upon Tyne | Durham | |
| Norfolk | Kingston upon Hull | |
| Northumberland | Durham | |
| Nottingham (Dinas) | Nottingham | |
| Oldham | Fylde | |
| Peterborough (Dinas) | Peterborough | |
| Plymouth (Dinas) | Plymouth | |
| Portsmouth | Weymouth | |
| Reading | Caerloyw | |
| Redcar a Cleveland | Durham | |
| Rochdale | Fylde | |
| Rotherham | Nottingham | |
| Rutland | Caerlŷr | |
| St Helens | Penbedw | |
| Salford | Fylde | |
| Sandwell | Coventry | |
| Sefton | Penbedw | |
| Sheffield | Nottingham | |
| Slough | Caerloyw | |
| Solihull | Coventry | |
| Southampton | Weymouth | |
| Southend-on-Sea | Peterborough | |
| Stockport | Fylde | |
| Stockton-on-Tees | Durham | |
| Stoke-on-Trent (Dinas) | Penbedw | |
| Suffolk | Kingston upon Hull | |
| Sunderland | Durham | |
| Surrey | Durham | |
| Swindon | Weymouth | |
| Swydd Amwythig | Telford | |
| Swydd Bedford Ganolog | Peterborough | |
| Swydd Buckingham | Caerlŷr | |
| Swydd Derby | Nottingham | |
| Swydd Durham | Durham | |
| Swydd Gaer | Telford | |
| Swydd Gaergrawnt | Peterborough | |
| Swydd Gaerhirfryn | Fylde | |
| Swydd Gaerloyw | Caerloyw | |
| Swydd Gaerlŷr | Caerlŷr | |
| Swydd Gaerwrangon | Coventry | |
| Swydd Henffordd (Sir) | Telford | |
| Swydd Hertford | Caerlŷr | |
| Swydd Lincoln | Kingston upon Hull | |
| Swydd Nottingham | Nottingham | |
| Swydd Rydychen | Caerloyw | |
| Swydd Stafford | Penbedw | |
| Swydd Warwig | Caerloyw | |
| Tameside | Fylde | |
| Thurrock | Peterborough | |
| Torbay | Plymouth | |
| Traean Dwyreiniol Swydd Gaerefrog | Kingston upon Hull | |
| Trafford | Fylde | |
| Wakefield | Nottingham | |
| Walsall | Coventry | |
| Warrington | Penbedw | |
| Westmorland and Furness | Durham | |
| Wigan | Fylde | |
| Wiltshire | Weymouth | |
| Windsor a Maidenhead | Caerloyw | |
| Wokingham | Caerloyw | |
| Wolverhampton (Dinas) | Coventry | |
| Wrekin (Sir) (a elwir hefyd The Wrekin) | Telford | |
| Ynysoedd Sili | Plymouth | |
| Ynys Wyth | Weymouth | |
| Awdurdodau Llundain | ||
| Barking a Dagenham | Telford | |
| Barnet | Abertawe | |
| Bexley | Croydon | |
| Brent | Abertawe | |
| Bromley | Croydon | |
| Camden | Croydon | |
| Croydon | Croydon | |
| Dinas a Sir Dinas Llundain | Abertawe | |
| Dinas Westminster | Croydon | |
| Ealing | Abertawe | |
| Enfield | Abertawe | |
| Greenwich | Telford | |
| Hackney | Abertawe | |
| Hammersmith a Fullham | Penbedw | |
| Haringey | Abertawe | |
| Harrow | Abertawe | |
| Havering | Penbedw | |
| Hillingdon | Abertawe | |
| Hounslow | Abertawe | |
| Islington | Abertawe | |
| Kensington a Chelsea | Penbedw | |
| Kingston upon Thames | Croydon | |
| Lambeth | Telford | |
| Lewisham | Telford | |
| Merton | Croydon | |
| Newham | Telford | |
| Redbridge | Penbedw | |
| Richmond upon Thames | Telford | |
| Southwark | Telford | |
| Sutton | Croydon | |
| Tower Hamlets | Abertawe | |
| Waltham Forest | Abertawe | |
| Wandsworth | Telford | |
| Y Deml Fewnol a’r Deml Ganol | Abertawe | |
| Cymru | Ymdrinnir â phob ardal gan Swyddfa Abertawe | |
| Abertawe | ||
| Blaenau Gwent | ||
| Bro Morgannwg | ||
| Caerdydd | ||
| Caerffili | ||
| Casnewydd | ||
| Castell-nedd Port Talbot | ||
| Ceredigion | ||
| Conwy | ||
| Gwynedd | ||
| Merthyr Tudful | ||
| Pen-y-bont ar Ogwr | ||
| Powys | ||
| Rhondda Cynon Taf | ||
| Sir Benfro | ||
| Sir Ddinbych | ||
| Sir Fynwy | ||
| Sir y Fflint | ||
| Sir Gaerfyrddin | ||
| Sir Geredigion | ||
| Tor-faen | ||
| Wrecsam | ||
| Ynys Môn |
8. Pethau i’w cofio
Dim ond gwybodaeth ffeithiol a chyngor diduedd ynghylch ein gweithdrefnau rydym yn eu darparu. Darllenwch ragor am y cyngor rydym yn ei roi.